Raceverslag: de marathon van Athene 2019

Zondagochtend, kwart over vijf. De kroegen in de Atheense wijk Exarchia zijn nog open, voor sommige mensen is de zaterdagavond nog niet afgelopen. Voor mij is de nieuwe dag al begonnen. De dag dat ik in de voetsporen zal treden van de soldaat Pheidippides, die meer dan 2500 jaar geleden van Marathon naar Athene rende, om de autoriteiten te laten weten dat de Slag bij Marathon gewonnen was. De dag dat ik in de voetsporen zal treden van Spiridon Louis, die tijdens de eerste moderne Olympische Spelen in 1896 de marathon won.

Touringcars leveren ons af in Marathon. De zon komt net op. Langzaamaan verzamelen 20.000 mensen zich op de atletiekbaan van het stadje. Ik zie shirts van evenementen van over de hele wereld. De prullenbakken vullen zich met bananenschillen en lege waterflesjes. Langzaamaan verplaatst de menigte zich naar de startvakken.

Negen uur. De eerste startschoten klinken, de snelste lopers gaan van start. De lopers die in de langzamere startvakken staan – waaronder ik – worden opgezweept met muziek. Zorba’s Dance, natuurlijk. Hit the Road, Jack. En op het moment dat ik bij de startlijn kom en begin met rennen, Radar Love van Golden Earring. Een Haagse rockband op een Grieks evenement. Moet een goed voorteken zijn.

De motivatie om aan deze marathon mee te doen, heeft vooral met geschiedenis te maken. De weg van Marathon naar Athene is zeker de bakermat van de marathons te noemen. En een stedentrip Athene van een paar dagen eraan vast is absoluut geen straf. Maar in alle eerlijkheid: voor het parcours hoef je het niet te doen. Dat is geenszins een heroïsche route die een legende waardig is, maar eerder ongeveer dezelfde weg als die de bus op de heenweg heeft afgelegd. Af en toe een blik op de heuvels of de zee, maar vooral veel winkels en garages. Publiek is er ook niet overal, maar de afgelopen jaren worden er in de dorpen tussen Marathon en Athene kidsruns georganiseerd, die net afgelopen zijn als de grote massa langs komt lopen. Veel high-fives dus met kinderen die hun eigen medaille al om de nek hebben hangen.

Een paar kilometer na de start verliest de marathon even zijn authenticiteit. Een lusje van iets meer dan twee kilometer moet de totale afstand van de run 42,195 kilometer maken. De officiële marathonafstand is namelijk niet vastgelegd in 1896 in Athene, maar een aantal jaar later in Londen. De afstand die Spiridon Louis tijdens de eerste Spelen liep, en Pheidippides in 490 voor Christus, was ongeveer 40 kilometer: die 2,195 kilometer extra is erbij bedacht door de Britse koningin. De finish van de Olympische marathon in 1908 moest namelijk wel precies voor de koninklijke tribune zijn.

In de afgelopen weken heb ik een aantal raceverslagen gelezen over deze marathon. Over een ding waren ze het allemaal eens: hij is zwaar. Dat zit hem vooral in het hoogteprofiel van het parcours: van de 10e tot de 31e kilometer loopt de route omhoog. Niet echt steil, maar wel continu. Als ik me ergens op zou stuklopen vandaag, dan is het dit.

Zo zie je maar weer: een mens lijdt het meest door het lijden dat hij vreest. Ja, de weg gaat omhoog. Ja, je maakt hier meer hoogtemeters dan waar ik in Nederland voor heb kunnen trainen. Maar het grootste gedeelte is vals plat, misschien ietsje steiler. En soms was het min of meer horizontaal. Soms zelfs een stukje naar beneden. Ik denk een paar keer “is dit het nou?”, maar ik durf mijn zegeningen niet te tellen tot ik bij The Wall ben – het 31-kilometerpunt. Pas dan concludeer ik dat hoogteverschil minder erg was dan ik gedacht had.

Ondertussen worstel ik wel met andere dingen. Ik loop nu bergaf – theoretisch een mooie gelegenheid om wat tijd goed te maken – maar mijn benen laten inmiddels behoorlijk van zich horen. Waar denk je dat je mee bezig bent? Stop hiermee, wij vinden dit niet leuk! Door blijven lopen wordt een mentale exercitie.  Zeker omdat er al veel eerder, al rond kilometer 15, iets is toegeslagen dat veel dodelijker is dan vermoeidheid.

Verveling.

Wat ik al schreef: van de omgeving moet je het hier niet echt hebben. Met de gedachte dat je de enige echte aan het lopen bent, kun je je geen 4,5 uur vermaken. Op zo’n punt tussen de 15 en de 20 kilometer is de rest van de race nog echt niet te overzien – je bent nog niet eens op de helft – en dan ga je je maar eens afvragen waarom je dit aan het doen bent. Omdat ik het leuk vind? Is dit leuk? Wil ik echt ook de marathon van Berlijn gaan lopen? Heb ik een paar weken geleden nog vol bravoure geroepen dat ik ook wel eens een ultra wil doen? Ben ik wel lekker in mijn hoofd?

Maar dan komt er weer een liedje voorbij in de playlist waar ik niets anders mee kan dan keihard meeplaybacken. Dan haal ik een loper in die een soldatenoutfit draagt, compleet met zwaard, schild, helm en blote voeten. Dan passeer ik een verzorgingspost, waar je een lekker stukje chocola krijgt van een vrijwilliger met scoutingdas die tegen iedereen “bravo” zegt. En dan kan ik weer even.

Terwijl de kilometerteller verder in de dertig loopt, wordt de omgeving stadser en lopen we Athene in. Er is meer te zien, en ook de toeloop van publiek wordt groter. De laatste twee kilometer, door het centrum, is daardoor verdacht gemakkelijk te doen. En dan – net voor het 42-kilometerpunt – maken we een bochtje naar links en doemen aan weerszijden de tribunes op van het Stadion Panathinaiko. Kippenvel! Geen eindsprintje deze keer, maar even inhouden om een foto te maken van het imposante uitzicht. Voor de tijd deed ik deze loop toch niet.

Nog even terugkomend op die legende van Pheidippides: de kans is groot dat er weinig van waar is. Het verhaal zoals wij dit kennen, is enkele eeuwen na dato opgeschreven door Ploutarchos. Deze historicus was echter geen autoriteit op het gebied van de Grieks-Perzische oorlogen, waar de Slag bij Marathon onderdeel van was. Dat was Herodotus. En die maakt geen melding van deze heldentocht. Volgens Herodotus liep Pheidippides van Athene naar Sparta om versterking te halen, een tocht van luttele honderden kilometers. Dat maakt Pheidippides dus niet de eerste marathonloper, maar de eerste ultraloper. En ook die ultraloop kan tegenwoordig nog gelopen worden: google maar eens op “Spartathlon”. Maar dát is voor mij toch nog even een brug te ver.

One comment

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *